چکیده: چکیده به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی اسید آسکوربیک و پرولین بر خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک ذرت در شرایط کم آبی، آزمایشی در سال 1397 به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود انجام شد. فاکتور اصلی شرایط کم آبی بود که شامل 2 سطح شاهد و قطع آبیاری در مرحله ظهور گل آذین نر بود. فاکتورهای فرعی شامل 3 سطح اسید آسکوربیک (صفر، 15 و 30 میلی مولار) و 3 سطح پرولین (صفر، 30 و 60 میلی مولار) بود. محلول پاشی اسید آسکوربیک و پرولین در مرحله قبل از ظهور گل آذین نر در دو نوبت و به فاصله یک هفته از یکدیگر انجام شد. در این آزمایش کم آبی سبب کاهش وزن خشک ساقه، قطر ساقه، تعداد دانه در بلال و وزن صد دانه شد. عملکرد دانه در شرایط کم آبی به میزان 7/2067 کیلوگرم در هکتار کاهش یافت. کلروفیل a و کلروفیل کل در گیاهانی که کم آبی را تجربه کردند تا سطح معنی داری کاهش یافت. کم آبی سبب کاهش درصد روغن در ذرت گردید. در این پژوهش محلول پاشی 30 میلی مولار اسید آسکوربیک وزن صد دانه را تا سطح معنی داری ارتقا داد. عملکرد دانه با کاربرد 30 میلی-مولار اسید آسکوربیک به میزان 7/1470 کیلوگرم در هکتار افزایش نشان داد. استفاده از 60 میلی مولار پرولین سبب افزایش درصد روغن و کاربرد 30 میلی مولار این ماده درصد پروتئین را افزایش داد. وزن صد دانه در شرایط کم آبی با کاربرد هر دو سطح اسید آسکوربیک افزایش یافت. در شرایط معمول، زمانی که گیاهان 30 میلی مولار اسید آسکوربیک دریافت کردند، وزن صد دانه بیشتری را دارا بودند. در شرایط کم آبی، کاربرد 15 و 30 میلی مولار اسید آسکوربیک توانست محتوای نسبی آب برگ و شاخص پایداری غشاء را ارتقا دهد. کاربرد 60 میلی مولار پرولین در هر دو شرایط معمول و کم آبی میزان کلروفیل کل را افزایش داد. گیاهانی که شرایط کم آبی را تجربه کردند و اسید آسکوربیک و پرولین را دریافت نکرده بودند، کمترین محتوای نسبی آب برگ را نشان دادند و کاربرد اسید آسکوربیک و پرولین توانست این صفت را در شرایط کم آبی، تا سطح معنی داری افزایش دهد. استفاده از 60 میلی مولار پرولین و عدم کاربرد اسید آسکوربیک در شرایط کم آبی فعالیت آسکوربات پراکسیداز را افزایش داد. استفاده از 30 و 60 میلی مولار پرولین در دور آبیاری 8 روز و عدم کاربرد اسید آسکوربیک توانست این صفت را تا سطح معنی داری کاهش دهد. در نهایت در محدوده پژوهش انجام شده می توان محلول پاشی 30 میلی مولار اسید آسکوربیک را جهت کاهش اثرات کم آبی در گیاه ذرت معرفی کرد.